IŞİD’le mücadele için yaklaşık 60 ülkenin oluşturduğu uluslararası koalisyon dar kapsamlı bir ‘küçük grup’ toplantısı yapıyor. 23 ülkenin katılımıyla Roma’da yapılacak toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu temsil ediyor.
Toplantıda Suriye ve Irak’ın yanı sıra Libya’da, özellikle örgütün saldırılarını artırdığı Sirte şehrinde IŞİD ile mücadele de öncelikli gündem maddelerinden. Kerry, toplantı açılışında yaptığı konuşmada IŞİD’in Libya’daki petrol yatakları için saldırılarını artırabileceği uyarısında bulundu:
“Libya’da ulusal birlik hükümeti kurma noktasındayız. Bu ülkenin kaynakları var. Dünyada son isteyeceğimiz şey milyarlarca dolarlık petrol gelirine erişimi olan sahte bir halifeliktir.”
Katılımcı ülkeler ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Fransa, Almanya, Irak, Katar, İngiltere, Bahreyn, Ürdün, Kuveyt, Hollanda, Belçika, Kanada, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, İtalya, Danimarka, Norveç, İspanya, İsveç, Avustralya ve Yeni Zelanda. Toplantıda Avrupa Birliği’nden de temsilciler var.
McGurk, Kobani ve Bağdat’tan sonra Roma toplantısında
ABD Başkanı Barack Obama’nın IŞİD’le mücadele koalisyonundaki özel temsilcisi Brett McGurk de toplantıya katılıyor. McGurk, Roma’ya geçmeden hemen önce Suriye’nin kuzeyi ve Bağdat’ta Iraklı ve Kürt yetkililerle görüşmüştü.
Roma’da aynı toplantıya katılacak olan McGurk ile Sinirlioğlu’nun, McGurk’ün bu son ziyaretlerini de ele alması bekleniyor.
McGurk hafta sonu Kobani’de, PKK’nın Suriye’deki kolu PYD ve onun silahlı kolu YPG’nin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri’nden temsilcilerle görüştü. Ankara ve Suriye muhalefeti PYD’nin Cenevre görüşmelerini katılmasına şiddetle karşı çıkmış, PYD eş başkanlarına davetiye gitmemişti. Ancak ABD’nin Ekim 2015’te oluşturduğu ve başını PYD’nin çektiği Suriye Demokratik Güçleri’nin siyasi kanadı Suriye Demokratik Meclisi’ne davetiye gitti.
Bu ziyaretle PYD, Cenevre’ye davet edilmese de ilk kez Suriye içinde ABD hükümetinden bir yetkiliyle görüşmüş oldu.
McGurk ardından Bağdat’a giderek Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani ve Irak Başbakanı Haydar İbadi ile bir araya geldi. IKYB ile PYD’nin ilişkileri de gergin.
Cenevre ile eş zamanlı toplantı
Kerry’nin 11:30’da bir konuşmayla açacağı toplantı, Cenevre’de Suriye’nin geleceğine siyasi bir çözüm bulmak için üçüncü kez yapılan toplantıyla eş zamanlı olarak düzenleniyor. Cenevre’de 25 Ocak’ta başlaması planlanan görüşmeler, ABD ve Rusya başta olmak üzere taraf olan ülkelerin katılımcılar üzerinde anlaşamaması sebebiyle 29 Ocak’a ertelenmişti. BM Suriye Özel Temsilcisi De Mistura, Cenevre’de olan muhalefet ve rejim temsilcileriyle görüştükten sonra 2 Şubat’ta görüşmelerin resmi olarak başlayacağını duyurdu.
Görüşmelerde IŞİD’den geri alınan Tikrit’te istikrarın sağlanması, IŞİD’in sınırlardaki kaçak geçişleri kullanarak sağladığı gelirlerin ve yabancı savaşçı akışının kesilmesi için alınacak yeni önlemler masaya yatırılacak.
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, 22-23 Ocak'ta yaptığı Türkiye ziyaretinde Davutoğlu ve Erdoğan ile bir araya gelerek Türkiye-Suriye sınırının daha iyi korunmasıyla ilgili atılacak adımları görüşmüştü.
Kerry öncesinde Lavrov ile görüştü
Kerry, toplantıdan üç gün önce Rus mevkidaşı Lavrov ile bir telefon görüşmesi yaptı, hem Cenevre’deki görüşmeleri hem de Suriye sahasındaki gelişmeleri ele aldı. İki bakan, 10 Şubat’ta Münih’te bir araya gelme kararı aldığını duyurdu.
Kaynak: Al Jazeera, Reuters